Lẩu cù lao là món ăn không thể thiếu trong các đám tiệc của người miền Tây, đặc biệt là đám cưới, đám hỏi. Món ăn có vị thanh tao, nước dùng ngọt từ xương ống và ăn kèm nhiều nguyên liệu khác. Tất cả thành phần của món ăn tượng trưng cho tình yêu thương và che chở bảo bọc nhau trong tình nghĩa vợ chồng.
Cái tên “lẩu cù lao” xuất phát từ hình dạng của chiếc nồi đặt lẩu. Nồi tròn có quai, ở giữa là một ống nhôm rỗng nhô lên để đựng than, sức nóng từ than làm nóng phần nước dùng trong nồi. Ống nhôm ở giữa nồi lẩu làm người ta nhớ đến những mảnh đất cù lao nổi lên giữa sông ở miền Tây bao quanh là nước.
Để nấu nồi cù lao ngon cũng lắm công phu, không chỉ ngon về hương vị mà còn phải đẹp về hình thức, thể hiện sự khéo léo của người làm và sự chuẩn bị tươm tất của gia chủ. Không chỉ khác biệt với những món lẩu khác ở công thức mà lẩu cù lao còn có một số bí quyết chế biến riêng để tạo hương vị “trứ danh”. Ví dụ như than được sử dụng phải là than cây đước. Bởi loại than này cháy đều, giữ nhiệt lâu mà ít tro bụi.
Lẩu cù lao là món ăn dân giã, có thể thưởng thức quanh năm. Tùy theo mỗi địa phương và điều kiện từng gia đình mà nguyên liệu làm lẩu cù lao lại phong phú khác nhau. Ví như ở An Giang, Đồng Tháp, người ta thường cho cá vào lẩu nhưng ở Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang thì không thể thiếu tôm, mực tươi.
Trước đây, lẩu cù lao thường là món đại diện trong các bữa tiệc của người Nam Bộ, được mang ra sau các món khai vị, chiếm vị trí trung tâm. Sau này, món lẩu này được nâng tầm lên thành đặc sản địa phương, xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng, khách sạn để phục vụ du khách khắp nơi tới thưởng thức./.
